Στρατιωτική Ιστορία Νο 270

Στρατιωτική Ιστορία τεύχος No 270, Φεβρουάριος 2020 - ΑΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΤΟ ΑΝΤΙΤΥΠΟ.

Περιεχόμενα:

Το νέο αυτό τεύχος έχει συγκροτηθεί με τρεις διακριτές συνιστώσες, σύμφωνα με το γνωστό –αλλά ταυτόχρονα επικαιροποιημένο– σχήμα περιεχομένων του περιοδικού: ένα επετειακό αφιέρωμα, τον κύριο κορμό των μελετών και τις εμπλουτισμένες θεματικά στήλες αρθρογραφίας.

Το επετειακό αφιέρωμα προβάλλει τις «αθέατες σελίδες» της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων τον Φεβρουάριο του 1913. Η παρούσα εκδοχή είναι απόμακρη επιχειρήσεων, μαχών και ξύλινης γλώσσας, και η σε όλους μας γνωστή «Απελευθέρωσις των Ιωαννίνων» δίνει τη θέση της στην άγνωστη ηπειρώτικη ιαχή: «Τα πήραμι τα Γιάννινα!».

Η δεύτερη διακριτή συνιστώσα –ο κύριος κορμός των μελετών– περιλαμβάνει έξι τοποθετήσεις παλαιών αλλά και νέων συνεργατών του περιοδικού:

Στον «Α΄ Λιβυκό Εμφύλιο Πόλεμο» η κα. Βάζου, πέραν της καθαρά γεγονοτολογικής εξιστόρησης, αναδεικνύει, έστω και επιγραμματικά, μια μεγάλη αλήθεια: η διατήρηση της ειρήνης μετά τη λήξη ενός πολέμου είναι δυσκολότερη ακόμη και από την επίτευξη της ίδιας της νίκης. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση της Λιβύης: ένας δεύτερος εμφύλιος πόλεμος που συνεχίζεται έως και σήμερα.

Το “Mannlicher Schönauer” του κ. Βασιλόπουλου αποτελεί μια πλήρως τεκμηριωμένη μελέτη για το «ελληνικό» τυφέκιο θρύλο. Εστιάζει στις διαδικασίες για την επιλογή τού υπόψη όπλου από τον Ελληνικό Στρατό, αλλά και στο παρασκήνιο αυτών των διαδικασιών, τις διάφορες τεχνικές διαφοροποιήσεις τού υπόψη οπλικού συστήματος, τις παραγγελίες, όπως επίσης και στην πορεία του στην ελληνική πραγματικότητα.

Το «Σχέδιο διάσπασης του Μακεδονικού Μετώπου και η Μάχη της Δοϊράνης» του κ. Γεμενετζή σίγουρα καθιστά ευθέως πρόδηλο ότι στον διήμερο αυτόν αγώνα ο αντικειμενικός σκοπός δεν επετεύχθη. Οι ελληνικές απώλειες ήταν βαρύτατες, αλλά η θυσία αυτή συνεισέφερε καθοριστικά στην επιτυχία της κύριας επιθετικής προσπάθειας για την τελική διάσπαση του Μακεδονικού Μετώπου.

Στη Μάχη του Δορυστόλου το 971 έγινε η τελευταία μαρτυρούμενη χρήση κατάφρακτων ιππέων σε πολεμική σύγκρουση. Ο «πανσίδηρος ιππότης» των βυζαντινών στρατευμάτων του 10ου αιώνα αναλύεται από τον κ. Γιαμαλή κατά τρόπο εξαίρετο: από την ίδρυση και στελέχωση του Σώματος, τον χρησιμοποιούμενο οπλισμό και την τακτική χρησιμοποίηση έως τις παρατιθέμενες για τεκμηρίωση ιστοριογραφικές πηγές.

Η «Ιταλική αεροπορία πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» αποτέλεσε για τον κ. Σαρρή τον αδύναμο κρίκο της φασιστικής πολεμικής μηχανής. Κατά πολλούς μελετητές του αντικειμένου, μεγάλος «ασθενής» υπήρξαν τα ίδια τα ιταλικά αεροσκάφη. Σημαντικό όμως ρόλο διαδραμάτισε ο ίδιος ο Μουσολίνι, του οποίου οι ευθύνες δεν πρέπει να παραγνωρίζονται, αφού ήταν ο ηθικός αυτουργός αυτών των επιλογών.

Η «Ανταρτική ομάδα “ΣΑΤΑΝΑΣ”» του πολυγραφότατου κ. Πέπονα, αναδεικνύει τη δράση της οργάνωσης του Αντώνη Γρηγοράκη στον Κρουσώνα Ηρακλείου, η οποία αποτέλεσε έναν από τους κύριους πυρήνες ένοπλης αντίστασης εναντίον των Γερμανών στην Κρήτη.

Στο τεύχος αυτό εγκαινιάζονται τρεις νέες στήλες του περιοδικού: «Δείγμα Γραφής», «Ο Πόλεμος στην Τέχνη» και «Μουσεία και Κειμήλια». Τρεις στήλες που στόχο έχουν την προβολή μιας κληρονομιάς, πολλές φορές άυλης, ηθικής ή και πνευματικής, που χωρίς αυτή όμως το ιστορικό γεγονός θα ήταν ελλιπές και απομονωμένο από τον περίγυρό του.

Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Αττάλογλου παρουσιάζει στη στήλη «Ο Πόλεμος στην Τέχνη» τον ζωγραφικό πίνακα με τίτλο «Πριν από την επίθεση στην Pleven» του Ρώσου ζωγράφου Vasily Vasilyevich Vereshchagin. Αντικείμενο του θέματος αποτελεί μια από τις πλέον καθοριστικές συγκρούσεις που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού Πολέμου (1877-1878): η πολιορκία της βουλγαρικής πόλης Pleven από τους Ρώσους τον Ιούλιο του 1877.

Αντίστοιχα, στη στήλη «Μουσεία και Κειμήλια» ο κ. Νικόλτσιος μάς παρουσιάζει τα ελάχιστα σωζόμενα κειμήλια του Στρατηγού Χασάν Ταχσίν Πασά, αυτής της τραγικής προσωπικότητας των Βαλκανικών Πολέμων. Από την προσωπική συλλογή του Βασιλείου Νικόλτσιου διατέθηκαν για παρουσίαση το ξίφος και τα παράσημα του Πασά, ενώ παρουσιάζονται παράλληλα σχέδια της Θάλειας Φλωρά-Καραβία και πίνακες του Κενάν Μεσσαρέ, γιου του Χασάν Ταχσίν.

Οι νέες στήλες ολοκληρώνονται με το «Δείγμα Γραφής», το οποίο για αυτό το τεύχος επικεντρώνεται στον «Σιδηρούν άνδρα» του Αδόλφου Χίτλερ, τον Χέρμαν Βίλχελμ Γκαίρινγκ. Το απόσπασμα του κειμένου που παρουσιάζεται προέρχεται από το βιβλίο του David Irving Γκαίρινγκ, ο ισχυρός άνδρας του Τρίτου Ράιχ, που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Γκοβόστη το έτος 2009.

Τέλος, στη στήλη «Αποσπάσματα Στρατιωτικού Μηνολογίου» παρουσιάζεται η βύθιση του ελληνικού φορτηγού πλοίου Ελένη Σταθάτου από γερμανικό υποβρύχιο τον Ιανουάριο του 1940, μέσα από το αρθρογράφημα του Αθανάσιου Παπαναστασόπουλου με τίτλο «Η “Ελένη Σταθάτου” καταποντίζεται», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ναυτικά Χρονικά την 1η Αυγούστου 1945.