Στρατιωτική Ιστορία Νο 288

Στρατιωτική Ιστορία τεύχος No 288, Αύγουστος 2021 - ΑΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΤΟ ΑΝΤΙΤΥΠΟ

Μια σημαντική επέτειος 100 ετών, στην οποία, όμως, δεν δόθηκε ποτέ η πρέπουσα σημασία, είναι αυτή των επιχειρήσεων του Ελληνικού Στρατού, το καλοκαίρι του 1921, προς κατάληψη της Άγκυρας. Ο Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου αναλύει τα ελληνικά σχέδια, την εξέλιξή τους επί του πεδίου και τις αντιδράσεις των Τούρκων. Ο τελικός στόχος δεν επετεύχθη και μαζί με αυτό άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για το τέλος της Μεγάλης Ιδέας.

Κάθε μεγάλη δύναμη εισάγει αντίστοιχα την ιδεολογία της. Ο Βασίλειος Οικονόμου αναλύει πώς η Ρωσία του 19ου αιώνα προώθησε τον Πανσλαβισμό για την υποστήριξη των επεκτατικών της σκοπών, ιδιαίτερα στον χώρο των Βαλκανίων, όπου υπήρχαν συγγενείς λαοί. Τελικά, όμως, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα για την τσαρική εξωτερική πολιτική, η δε Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 έφερε στο προσκήνιο τη νέα ιδεολογία του Κομμουνισμού, που άρχισε να προωθείται από το νέο καθεστώς.

Οι Τούρκοι πολιόρκησαν το Μεσολόγγι τρεις φορές την περίοδο του 1822-1826. Ο Χρόνης Βάρσος επικεντρώνει το άρθρο του στις ναυτικές επιχειρήσεις Ελλήνων και Τούρκων που διεξήχθησαν κατά την τρίτη πολιορκία της πόλης και καταδεικνύει πώς αυτές επηρέασαν την τελική πτώση του Μεσολογγίου. Όταν οι Τουρκο-αιγύπτιοι επέβαλλαν απόλυτο ναυτικό αποκλεισμό, με περισσότερες ναυτικές δυνάμεις, η φρουρά της Ιεράς Πόλης αναγκάστηκε, ελλείψει εφοδίων, να πραγματοποιήσει την ηρωική Έξοδο.

Το άρθρο του Ιωάννη Βαρσαμή πραγματεύεται τον κυνηγό αρμάτων Panzerjager I, τον πρώτο του είδους του στον Γερμανικό Στρατό. Με αυτόν ως αφετηρία, ξεκίνησε να αναπτύσσεται το δόγμα των αυτοκινούμενων αντιαρματικών πυροβόλων σε πολλούς στρατούς. Στη συνέχεια, στους Γερμανούς παρουσιάστηκαν εξελιγμένα σχέδια κυνηγών αρμάτων που έδρασαν με επιτυχία έως το τέλος του Β΄ ΠΠ.

Ο αραβικός κίνδυνος για τη δυτική Ευρώπη εμφανίστηκε τον 8ο αιώνα με την εισβολή των Αράβων στην Ιβηρική. Η εδραίωσή τους εκεί, σε σύντομο χρονικό διάστημα, συνέτεινε σε νέες βλέψεις τους προς το Βασίλειο των Φράγκων. Ο Χρήστος Σκλιβάνος περιγράφει στο άρθρο του πώς αυτή η νέα τους προσπάθεια αναχαιτίστηκε στην Τουλούζη, το 721, από τον δούκα της Ακουιτανίας και Γασκώνης, Όντο.

Η ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα είναι ευρέως γνωστή. Όμως, η τύχη του καταδρομικού «Indianapolis», το οποίο μετέφερε κρίσιμα εξαρτήματα για τη συναρμολόγηση του εκρηκτικού μηχανισμού, είναι σχετικά άγνωστη. Ο Γεώργιος Τσόρβας στο άρθρο του αναφέρεται στη βύθιση του καταδρομικού από ιαπωνικό υποβρύχιο αμέσως μετά την παράδοση των εξαρτημάτων της βόμβας, την τραγική τύχη του πληρώματος που έμεινε τέσσερεις ημέρες αβοήθητο στη θάλασσα και τη μετέπειτα προσπάθεια του Αμερικανικού Ναυτικού να συγκαλύψει την υπόθεση και να ρίξει όλο το βάρος των ευθυνών στον κυβερνήτη του πλοίου.

Η αρχή των μόνιμων στηλών γίνεται με τις ειδήσεις του Εμμανουήλ Πέπονα και τα Αποσπάσματα Στρατιωτικού Μηνολογίου του Βασιλείου Αναστασόπουλου, όπου υπάρχει αναφορά στην πρώτη είσοδο του σώματος του Παύλου Μελά στη Μακεδονία. Το Δείγμα Γραφής προέρχεται από τη σειρά Μεγάλες Μάχες του περιοδικού «Στρατιωτική Ιστορία» με θέμα «Σαγγάριος 1921, η επική μάχη που σφράγισε την τύχη του Μικρασιατικού Ελληνισμού»· τα Παίγνια Πολέμου και Στρατηγικής του Δήμου Θανάσουλα παρουσιάζουν το Twilight Struggle, με θέμα τον Ψυχρό Πόλεμο· οι Αναμνήσεις από τον Μακεδονικό Αγώνα προέρχονται από επιστολές του Παύλου Μελά προς τη σύζυγό του, Ναταλία· στα Μουσεία και Κειμήλια ο Νικόλαος Νικόλτσιος παρουσιάζει τα στρατιωτικά εκθέματα του Ελληνικού Φαρμακευτικού Μουσείου· στα Οπλικά Συστήματα ο Ιωάννης Βαρσαμής τα ολλανδικά καταδρομικά κλάσης «De Zeven Provincien»· στην Πολιτιστική Κληρονομιά ο Γεώργιος Λόης τη Στήλη του Αιμιλίου Παύλου στους Δελφούς· και ο Εμμανουήλ Πέπονας στη σελίδα της Βιβλιοπαρουσίασης τον «Γενναίο Κολοκοτρώνη, ο έφηβος οπλαρχηγός του 1821» του συγγραφέα Ιωάννη Δασκαρόλη.