Οι Εξοπλισμοί της Ελλάδος 1936-1940

Η εμπλοκή της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει εξεταστεί στην ελληνική βιβλιογραφία εκτενώς και από πολλές απόψεις. Ωστόσο η καθαρά στρατιωτική διάσταση, εξακολουθεί να παρουσιάζει νέα πεδία διερεύνησης. Το 2010 οι Εκδόσεις Δούρειος Ίππος παρουσίασαν την μοναδική εργασία ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΡΙΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ 1940-1941, έργο ενός ενεργού στελέχους των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, του Υποπλοιάρχου Νικολάου Χριστοφίλη. Πλέον παρουσιάζεται στο ελληνικό κοινό ένα εξειδικευμένο θέμα ΟΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1936-1940, που αφορά την εξοπλιστική προσπάθεια που ανέπτυξε η χώρα ώστε να προετοιμαστεί στο μέτρο του δυνατού για την αναμενόμενη παγκόσμια σύρραξη. Το έργο βασίζεται σε ανέκδοτο υλικό που εντοπίστηκε σε ιδιωτικό αρχείο και αφορά τα επίσημα πρακτικά των συνεδριάσεων του Ανωτάτου Συμβουλίου Εθνικής Αμύνης (ΑΣΕΑ) και συγκεκριμένα τις αποφάσεις που ελήφθησαν σε 75 συνεδριάσεις αυτού, μεταξύ Ιανουαρίου 1936 και Οκτωβρίου 1940.

Μέσα από την μελέτη των πρακτικών ο αναγνώστης θα έχει την ευκαιρία να αντιληφθεί το εύρος της προσπάθειας που αναλήφθηκε, καθώς παρουσιάζονται στην κυβέρνηση από την στρατιωτική ηγεσία, το σύνολον των εξοπλιστικών προγραμμάτων και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, από την προμήθεια ασυρμάτων, γυλιών, κρανών, φορητού οπλισμού, πυροβόλων, οχημάτων, κινητήρων έως αεροπλάνων, υποβρυχίων και αντιτορπιλλικών. Επίσης αποκαλύπτονται σε σημαντικό βαθμό εγχειρήματα όπως, η ίδρυση ναυπηγείων, η ενίσχυση της παράκτιας άμυνας, οι άδειες που αποκτήθηκαν για την εγχώρια συναρμολόγηση/κατασκευή μιας ποικιλίας υλικού από πυρομαχικά έως αεροσκάφη και γενικότερα η προσπάθεια ανάπτυξης ελληνικής πολεμικής βιομηχανίας.

Το έργο συνοδεύει εκτενής εισαγωγή, όπου παρουσιάζεται η αμυντική προπαρασκευή της Ελλάδος μετά την Μικρασιατική Καταστροφή έως το 1935, ώστε ο αναγνώστης να αντιληφθεί το τεράστιο κενό στον πολεμικό εξοπλισμό της χώρας, που καλύφθηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος από την κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά. Παράλληλα αναφέρονται τα εμπόδια ή προβλήματα που παρουσιάστηκαν, καθιστώντας περισσότερο κατανοητή την ανάγνωση του κυρίου μέρους του έργου αυτού. Τέλος παρουσιάζονται αναλυτικοί πίνακες με χρονολογική σειρά των υπογραφέντων συμβάσεων για κύριο υλικό αλλά και η συνολική κατάσταση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων όσον αφορά τον οπλισμό τους κατά την 28η Οκτωβρίου 1940, με διάκριση αυτών κατά την επιχειρησιακή τους αξία αλλά και την χρονική τοποθέτηση της απόκτησής τους.

Το έργο έχει σε σημαντικό βαθμό τεχνικό χαρακτήρα με την παράθεση προδιαγραφών των υποψηφίων προς απόκτηση οπλικών συστημάτων, οικονομικών στοιχείων, περιλαμβάνει αποφάσεις για απόκτηση υλικού που τελικά δεν υλοποιήθηκαν και σε γενικές γραμμές δίνει στον αναγνώστη την αίσθηση του πολύπλοκου αυτού ελληνικού εγχειρήματος, φωτίζοντας μια διάσταση για το πώς η Ελλάδα κατάφερε να εμπλακεί αξιοπρεπώς και τελικά νικηφόρα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Συγγραφέας: Κωνσταντίνος Βλάσσης

Έκδοση: Δούρειος Ίππος (2013)

ISBN: 978-618-80031-1-8

Περιγραφή: Σελ. 488, μαλακό εξώφυλλο, 29 Χ 21 εκ., πίνακες δεδομένων.

Κατάσταση: ΑΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΤΟ.

Βάρος κατά την αποστολή: 1.520 gr.

''Πρόκειται για ένα βιβλίο το περιεχόμενο του οποίου το περιεχόμενο αναμφίβολα διακαιολογεί πλήρως μέχρι και το τελευταίο λεπτό του ευρώ που θα δαπανήσει κανείς για να το αποκτήσει. Και αυτό διότι συγκεντρώνει και παρουσιάζει για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό όλα τα εξοπλιστικά προγράμματα της Ελλάδος από τον Ιανουάριο του 1936 έως και λίγες ημέρες πριν την Ιταλική εισβολή το 1940. Από αντίσκηνα μέχρι μαχητικά αεροσκάφη και από ανταλλακτικά μέχρι πολεμικά πλοία! Σημειωτέον πως μέχρι σήμερα δεν υπήρχε τίποτα αντίστοιχο για τον επίδοξο ερευνητή, πλην κάποιων παλαιών και δυσεύρετων εκδόσεων της Διευθύνσεως Ιστοριας Στρατού του Γ.Ε.Σ., οι οποίες όμως και πάλι καλύπτουν πολύ μικρότερο εύρος του όλου αμυντικού σχεδιασμού της χώρας. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το σύνολο των στοιχείων προέρχεται από τα επίσημα πρακτικά του -τότε- Ανωτάτου Συμβουλίου Εθνικής Αμύνης (Α.Σ.Ε.Α.), τα κείμενα των οποίων μεταφέρονται και παρατίθενται αυτούσια μέσα σε έναν ογκοδέστατο τόμο! Έτσι λοιπόν ο αναγνώστης έχει στα χέρια του μια πρωτογενή και αυταπόδεικτης εγκυρότητας πηγή.

Τα πρακτικά περιλαμβάνουν τις εισηγήσεις και τις αποφάσεις του Συμβουλίου για τα διάφορα προγράμματα, σχόλια των μελών του και των λοιπών εμπλεκομένων, προδιαγραφές μέσων και υλικών, οικονομικά στοιχεία κλπ. Από όλα αυτά ο αναγνώστης μπορεί να εξαγάγει συμπεράσματα που έχουν να κάνουν άμεσα με τη αμυντική προετοιμασία και ικανότητα της χώρας μας την περίοδο εκείνη αλλά και εμμέσως με την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, την πολιτική εξαγωγής οπλικών συστημάτων από τις μεγάλες χώρες-παραγωγούς και την στάση της Ελλάδος απέναντι σε αυτές. Όλα αυτά συμπληρώνονται από μια πολύ ενδιαφέρουσα εισαγωγή στην οποία παρατίθενται στοιχεία για την προηγηθείσα περίοδο (από το 1922-23 και έπειτα), και γίνονται η σχετικές συγκρίσεις. Πολύ καλή εντύπωση αφήνει και η γενική εικόνα της έκδοσης (πολυτελές χαρτί, καλό δέσιμο κλπ.), όπως άλλωστε μας έχει συνηθίσει ο "Δούρειος Ίππος".

Μοναδική προσθήκη που κατά τη γνώμη μας θα μπορούσε να γίνει θα ήταν η ενδεικτική παράθεση φωτογραφιών επιλεγμένων σημείων των πρωτότυπων εγγράφων, ώστε αφενός να δοθεί μια επιπλέον αίσθηση της επισημότητας των τεκμητρίων και αφετέρου να πεισθεί και ο πλέον δύσπιστος για την αυθεντικότητα των στοιχείων. Εμείς πάντως προτείνουμε ανεπιφύλακτα το βιβλίο αυτό σε κάθε ερευνητή ή λάτρη της Ιστορίας''.

(Γεράσιμος Μ., Κέρκυρα)