Στρατιωτική Ιστορία Νο 289

Στρατιωτική Ιστορία τεύχος No 289, Σεπτέμβριος 2021

Όλες οι μεγάλες χώρες της Ευρώπης, αλλά και του υπόλοιπου κόσμου, πέρασαν αρκετές δύσκολες φάσεις για να εξελιχθούν στο σημερινό επίπεδο, πολιτιστικό και τεχνολογικό. Ο Κωνσταντίνος Κωτάντζης περιγράφει στο άρθρο του πώς ο συνδυασμός Βίκινγκς και Σλάβων δημιούργησε τις πρώτες ανεξάρτητες ηγεμονίες στη σημερινή ευρωπαϊκή Ρωσία περί τον 8ο-9ο αιώνα μ. Χ. και ύστερα από συνεχείς ανακατατάξεις, επεκτάσεις και πολέμους, κυρίως κατά ασιατικών φυλών, δημιουργήθηκε η Ρωσική Αυτοκρατορία των Τσάρων τον 18ο αιώνα.

Το τέλος του Β΄ ΠΠ ήταν η αρχή σημαντικών ανακατατάξεων σε παγκόσμιο επίπεδο, με μία από αυτές την κατάρρευση των αποικιακών αυτοκρατοριών. Ο Ηλίας Δριστέλας αναλύει το πώς οι Ολλανδοί αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν ανεξαρτησία στις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες ύστερα από αιματηρούς αγώνες και πώς το 1949 σχηματίστηκε το νέο κράτος της Ινδονησίας.

Ο Άγγελος Μανσόλας στο άρθρο του περιγράφει τις αγωνιώδεις προσπάθειες της Γερμανικής Αεροπορίας να ενισχύσει, την άνοιξη του 1943, το μικρό προγεφύρωμα του Άξονα στην Τυνησία, έναντι των συγκλινουσών επιθέσεων τον Αγγλοαμερικανών. Η αερογέφυρα με τη χρήση μεταγωγικών Ju 52 και Me 323 δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα, ενώ οι συνεχείς περιπολίες των συμμαχικών καταδιωκτικών αποδεκάτισαν τη δύναμη της Λουφτβάφε, με αποκορύφωμα τη «Σφαγή της Κυριακής των Βαΐων», στις 18 Απριλίου του 1943.

Στα τέλη του 19ου αιώνα δύο εξαίρετοι αξιωματικοί, οι Πέτρος Λυκούδης και Παναγιώτης Δαγκλής, παρουσίασαν σχέδια πρωτοποριακών ορειβατικών πυροβόλων. Ο Παναγιώτης Βασιλόπουλος εξιστορεί την εξέλιξη δύο τύπων, τον ανταγωνισμό που προέκυψε ανάμεσα στους δύο αξιωματικούς και όχι μόνον, καθώς και την τελική επικράτηση της εταιρείας Schneider έναντι της Krupp και την υιοθέτηση από τον Ελληνικό Στρατό του πυροβόλου Schneider-Danglis των 75 mm.

Η ιστορία της Ρώμης δεν περιλαμβάνει μόνο κατακτητικούς πολέμους και μεγάλες νίκες, αλλά και αρκετές επαίσχυντες ήττες. Ο Εμμανουήλ Καλύβας στο άρθρο του παρουσιάζει την πορεία των Κίμβρων από τη χερσόνησο της Γιουτλάνδης και την κάθοδό τους μέχρι τη Γαλατία, όπου αντιμετώπισαν επιτυχώς πολλές φορές στα πεδία μάχης τις ρωμαϊκές λεγεώνες. Στο Αραούσιο, το 105 π.Χ., κατάφεραν άλλη μία συντριπτική ήττα στα ρωμαϊκά στρατεύματα, η οποία θα μπορούσε να είχε τραγικές επιπτώσεις για την ίδια την ύπαρξη της Ρώμης αν οι Κίμβροι είχαν τη στρατηγική ικανότητα να εκμεταλλευτούν τη νίκη τους.

Η γενιά των Μαυρομιχαλαίων είναι γνωστή για τη δράση της στην Επανάσταση του 1821. Ο Δημήτριος Μπόπης στο άρθρο του εξιστορεί την πορεία του πρωτότοκου γιου του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Ηλία, ο οποίος έδειξε από την αρχή του Αγώνα ιδιαίτερα σημάδια ηγετικής φυσιογνωμίας. Δυστυχώς, όμως, η δράση του ανακόπηκε πρόωρα, τον Ιανουάριο του 1822, κατά τη μάχη στα Στύρα, όπου βρήκε ηρωικό θάνατο, αφού δεν απέφευγε τους κινδύνους της, παραμένοντας στην ασφάλεια των μετόπισθεν. Έτσι η Επανάσταση στερήθηκε ένα σημαντικό στέλεχος, που θα μπορούσε να έχει κρίσιμο ρόλο στα μετέπειτα ιστορικά γεγονότα.

Ο Εμμανουήλ Πέπονας παρουσιάζει τις Ειδήσεις και ο Βασίλειος Αναστασόπουλος στα Αποσπάσματα Στρατιωτικού Μηνολογίου αναφέρεται στην έναρξη της ελληνικής επιστράτευσης στις παραμονές του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου. Στους Στρατούς και Πολεμιστές ο Γεώργιος Κουφογιώργος παρουσιάζει τον Γερμανό αλεξιπτωτιστή· στις Άγνωστες Πτυχές της Ιστορίας του Ιωάννη Βαρσαμή περιγράφεται μια συγκινητική σκηνή από τη μάχη στην Οκινάουα, το 1945· στα Μουσεία και Κειμήλια ο Νικόλαος Νικόλτσιος παρουσιάζει το Στρατιωτικό Νεκροταφείο Ζεϊτενλίκ Θεσσαλονίκης· στα Οπλικά Συστήματα ο Θεόδωρος Δημόπουλος περιγράφει το πιστόλι Mauser HSc· ο Γεώργιος Λόης στην Πολιτιστική Κληρονομιά παρουσιάζει το Φραγκοκάστελλο Σφακίων· στις Αναμνήσεις περιγράφονται σκηνές από την επιστράτευση πριν την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου· και, τέλος, ο Εμμανουήλ Πέπονας στη Βιβλιοπαρουσίαση αναφέρεται στο «Παράξενοι Φτωχοί Στρατιώτες – Θαυμαστά στοιχεία της αρβανίτικης στρατιωτικής παράδοσης των ελληνικών κοινών» του Γιώργου Μ. Σαλεμή.